Re: Khói sương

by Nhã Uyên August 26th 2009, 12:29

Bé Na đã viết:Có người 3 hoa
người 3 gai
miễn là hổng có ai ..3 que là được rồi :cuoilan:

Bé NU hình như có dùng chữ 3 que xỏ lá ở đâu đó Embarassed

mà vẫn hổng hiểu nghĩa của nó à nha . Ai bị chửi tức đau ráng chịu heheh :cuoilan:

by Bé Cưng August 26th 2009, 12:32

Bé Na đã viết:
diễn giải cho bài thơ , đây là " điều bình dị nhất " nè Bé Cưng !!! :H:

Bé Cưng thích "điều bình dị nhất" nè, bé Na mua cho bé CƯng vài hột đeo chơi đi ! Smile

by Bé Cưng August 26th 2009, 12:36

dangphuong đã viết:
Nằm vạ hay là nằm khám rồi...?
Ông ăn trộm buồn quá đi thôi
Bà Na lựu đạn đã ... rút chốt
Không phải một mà tới một đôi...
dp
:cuoilan:

Lựu Đạn Na rút nhưng chưa nổ
Nên ông ăn trộm còn có chỗ
Ra vô than thở thấy mà thương
Nằm khám còn hơn là xuống ...lỗ ! leuleu

by dangphuong August 26th 2009, 13:27

Bé Cưng đã viết:
dangphuong đã viết:
Nằm vạ hay là nằm khám rồi...?
Ông ăn trộm buồn quá đi thôi
Bà Na lựu đạn đã ... rút chốt
Không phải một mà tới một đôi...
dp
:cuoilan:
Lựu Đạn Na rút nhưng chưa nổ
Nên ông ăn trộm còn có chỗ
Ra vô than thở thấy mà thương
Nằm khám còn hơn là xuống ...lỗ !

Ây cha! Thơ ai "ngầu" quá tay
Sao giống như là cái dao phay
Một nhát hai ba con cá chết...
Bé Cưng này..thật gớm ghê thay !!! :cuoilan:
dp
leuleu

by Bé Na August 26th 2009, 21:35

Khói sương - Page 3 147488730_7e63cb0b6f

Sao lòng vẫn nhớ...?

Ngày tháng dần qua..sao lòng vẫn nhớ.?
Những phố phường, từng góc nhỏ thân quen
Sài gòn xa xưa, hai tiếng ngọt mềm
Tuổi trẻ mộng mơ hồn nhiên ngày ấy

Sài gòn hẹn hò..buổi chiều Thứ bảy
Góc Givral ánh mắt thẹn thùng
Con đường Catinat nhộn nhịp bâng khuâng
Khoe xiêm áo ..tay trong tay dìu bước

Rồi Sài gòn bao ngày mưa lướt thướt
Ta gặp nhau chiều Thư Viện Quốc gia
Có lời nào mà chẳng thể nói ra...
Rồi tiễn đưa nào ..không đầy nước măt.?

Có phải chăng ..ta vẫn luôn sống thật ?
Hay chỉ mông lung.. ngóc ngách tâm tư
Để nhớ Sài gòn...trong ký ức phù du
Và để hoài niệm một tình yêu vô vọng

Tuổi trẻ, ước mơ, thiên đường, hạnh phúc
Ta đi tìm một quá khứ xanh xao
Nhớ về Sài gòn, tưởng như mới hôm nào ..
Còn tất cả ..còn trong tay tất cả

BeNa

by Bé Cưng August 27th 2009, 05:59

dangphuong đã viết:
Bé Cưng đã viết:
dangphuong đã viết:
Nằm vạ hay là nằm khám rồi...?
Ông ăn trộm buồn quá đi thôi
Bà Na lựu đạn đã ... rút chốt
Không phải một mà tới một đôi...
dp
:cuoilan:
Lựu Đạn Na rút nhưng chưa nổ
Nên ông ăn trộm còn có chỗ
Ra vô than thở thấy mà thương
Nằm khám còn hơn là xuống ...lỗ !

Ây cha! Thơ ai "ngầu" quá tay
Sao giống như là cái dao phay
Một nhát hai ba con cá chết...
Bé Cưng này..thật gớm ghê thay !!! :cuoilan:
dp

Ôi chao thơ vậy (mà) ngầu gì ?
Thơ cóc, nhái thả tì tì ít câu
Bé Cưng có gớm ghê đâu !
Dao phay cùn quá, chém đầu được ai ?
Smile

by Bé Cưng August 27th 2009, 06:03

Bé Na đã viết:

Sao lòng vẫn nhớ...?

Ngày tháng dần qua..sao lòng vẫn nhớ.?
Những phố phường, từng góc nhỏ thân quen
Sài gòn xa xưa, hai tiếng ngọt mềm
Tuổi trẻ mộng mơ hồn nhiên ngày ấy

Sài gòn hẹn hò..buổi chiều Thứ bảy
Góc Givral ánh mắt thẹn thùng
Con đường Catinat nhộn nhịp bâng khuâng
Khoe xiêm áo ..tay trong tay dìu bước

Rồi Sài gòn bao ngày mưa lướt thướt
Ta gặp nhau chiều Thư Viện Quốc gia
Có lời nào mà chẳng thể nói ra...
Rồi tiễn đưa nào ..không đầy nước măt.?

Có phải chăng ..ta vẫn luôn sống thật ?
Hay chỉ mông lung.. ngóc ngách tâm tư
Để nhớ Sài gòn...trong ký ức phù du
Và để hoài niệm một tình yêu vô vọng

Tuổi trẻ, ước mơ, thiên đường, hạnh phúc
Ta đi tìm một quá khứ xanh xao
Nhớ về Sài gòn, tưởng như mới hôm nào ..
Còn tất cả ..còn trong tay tất cả

BeNa

Ui chao, thơ gì mà hay quá chừng đi bé Na! :clap2:
Bé Na ráng nhớ trong "ngóc ngách tâm tư" đi, mơi mốt bé Cưng dẫn bé Na đi hết mấy cái chỗ bé Na nhớ nha ! kiss

by dangphuong August 27th 2009, 11:37

Bé Cưng đã viết:
Bé Na đã viết:

Sao lòng vẫn nhớ...?

Ngày tháng dần qua..sao lòng vẫn nhớ.?
Những phố phường, từng góc nhỏ thân quen
Sài gòn xa xưa, hai tiếng ngọt mềm
Tuổi trẻ mộng mơ hồn nhiên ngày ấy

Sài gòn hẹn hò..buổi chiều Thứ bảy
Góc Givral ánh mắt thẹn thùng
Con đường Catinat nhộn nhịp bâng khuâng
Khoe xiêm áo ..tay trong tay dìu bước

Rồi Sài gòn bao ngày mưa lướt thướt
Ta gặp nhau chiều Thư Viện Quốc gia
Có lời nào mà chẳng thể nói ra...
Rồi tiễn đưa nào ..không đầy nước măt.?

Có phải chăng ..ta vẫn luôn sống thật ?
Hay chỉ mông lung.. ngóc ngách tâm tư
Để nhớ Sài gòn...trong ký ức phù du
Và để hoài niệm một tình yêu vô vọng

Tuổi trẻ, ước mơ, thiên đường, hạnh phúc
Ta đi tìm một quá khứ xanh xao
Nhớ về Sài gòn, tưởng như mới hôm nào ..
Còn tất cả ..còn trong tay tất cả

BeNa
Ui chao, thơ gì mà hay quá chừng đi bé Na! :clap2:
Bé Na ráng nhớ trong "ngóc ngách tâm tư" đi, mơi mốt bé Cưng dẫn bé Na đi hết mấy cái chỗ bé Na nhớ nha !

Mơi mốt nghe sao...buồn hiu
Thời gian ...trôi mãi chắt chiu được gì?
dp

by Bé Na August 27th 2009, 12:05

Khói sương - Page 3 2174432615_e1d705bd12_m

Mơi mốt nghe sao...buồn hiu
Thời gian ...trôi mãi chắt chiu được gì?
dp

Mong manh ngàn sợi tình si
Vấn vương thoắt chốc ..bay đi nghìn trùng
Nhớ thương nào chẳng mông lung
Tóc xanh pha trắng.. phù dung chóng tàn
BN

by dangphuong August 27th 2009, 12:10

Bé Na đã viết:

Mơi mốt nghe sao...buồn hiu
Thời gian ...trôi mãi chắt chiu được gì?
dp

Mong manh ngàn sợi tình si
Vấn vương thoắt chốc ..bay đi nghìn trùng
Nhớ thương nào chẳng mông lung
Tóc xanh pha trắng.. phù dung chóng tàn
BN

Hippy quá nghen !!! :cuoilan:
dp
leuleu

by Bé Na August 27th 2009, 12:12

:welcome2:

Bé Cưng đã viết:
Bé Na đã viết:

.........

Có phải chăng ..ta vẫn luôn sống thật ?
Hay chỉ mông lung.. ngóc ngách tâm tư
Để nhớ Sài gòn...trong ký ức phù du
Và để hoài niệm một tình yêu vô vọng

.......

BeNa

Ui chao, thơ gì mà hay quá chừng đi bé Na! :clap2:
Bé Na ráng nhớ trong "ngóc ngách tâm tư" đi, mơi mốt bé Cưng dẫn bé Na đi hết mấy cái chỗ bé Na nhớ nha !

Bé Cưng ơi ...Bé Na thấy hồn thơ của BC đang bềnh bồng và sắp giăng giăng như ngàn sợi tơ trời rồi đó ...BC có nhiều ý thơ rất hay ... kiss

:tim:

Đố BC, con đường Catinat là con đường nào ?? bounce

by Hà Giang August 27th 2009, 16:43

Đố BC, con đường Catinat là con đường nào ??

Cho HG lanh chanh: Đồng Khởi vùng lên mất Tự Do! Sad

by Bé Na August 27th 2009, 17:03

Hà Giang đã viết:
Đố BC, con đường Catinat là con đường nào ??
Cho HG lanh chanh: Đồng Khởi vùng lên mất Tự Do!

Hì hì ..thiệt tình BN chỉ dám đố Bé Cưng thôi, vì đố mấy " bé " lớn lớn thì ...bị cười chết !!! :|

Con đường Catinat ngày xửa ngày xưa nè anh HG

Trên đường Catinat, phòng trà Tự Do ngày xưa, vẫn có tên là Liberty, và hằng đêm vẫn có nhảy nhót , nhưng không khí rất khác, khác rất nhiều so với ngày xưa

angel

by Hà Giang August 27th 2009, 18:56

Bé Na đã viết:
Con đường Catinat ngày xửa ngày xưa nè anh HG

Trên đường Catinat, phòng trà Tự Do ngày xưa, vẫn có tên là Liberty, và hằng đêm vẫn có nhảy nhót , nhưng không khí rất khác, khác rất nhiều so với ngày xưa

Nhìn tấm hình này HG nhớ tới tác phẫm "Saigon" của Anthony Grey (bản dịch của Nguyễn Ước có tên là "Trăng Huyết"). Nếu chưa đợc, BN nên tìm xem. Một thời đã qua. Sad

by dangphuong August 29th 2009, 12:49

Vũng sầu

Vì đâu rừng bỗng mù sương
Cho đôi mắt biếc chợt vương khói sầu
Nỗi buồn tưởng đã chìm sâu
Sao sương vẫn đọng vũng sầu cho ai...?

dp

by Bé Na August 29th 2009, 14:25

dangphuong đã viết:

Vũng sầu

Vì đâu rừng bỗng mù sương
Cho đôi mắt biếc chợt vương khói sầu
Nỗi buồn tưởng đã chìm sâu
Sao sương vẫn đọng vũng sầu cho ai...?

dp

Tóc mai mấy sợi vắn dài
Giọt sương như chợt phôi phai mảnh đời
Rừng thông giăng mắc sương rơi
Hôm nay bỗng nhớ tên người xa xăm

BN

by dangphuong August 30th 2009, 13:57

Còn đâu...

Người đi để lại nụ cười...
Chiều nghiêng chênh chếch một trời mộng mơ.
Sương rơi trăng cũng đã mờ...
Chỉ còn ...chiếc lá chơ vơ trên nhành.

Tháng ngày sao quá trôi nhanh...
Còn đâu dáng ngọc tuổi xanh năm nào..!!!
dp

by Ái Hoa August 30th 2009, 14:42

Nhã Uyên đã viết:
Bé Na đã viết:Có người 3 hoa
người 3 gai
miễn là hổng có ai ..3 que là được rồi :cuoilan:
Bé NU hình như có dùng chữ 3 que xỏ lá ở đâu đó mà vẫn hổng hiểu nghĩa của nó à nha . Ai bị chửi tức đau ráng chịu heheh :cuoilan:

Sưu tầm dùm bé uyên:

Bạn có biết thằng ba que xỏ lá là ai không ? Không biết... thằng phải gió, thằng mắc dịch này à ? Nếu vậy thì mời bạn cùng đi... đào mả, bới gia phả nhà nó, xem nó là con cái nhà ai mà đốn mạt thế!

Ngược dòng thời gian, chúng ta tìm được dấu vết xa xưa của ba que trong bài Phú tổ tôm của Trần Văn Nghĩa, một người sống dưới thời Minh Mạng (1820-1840). Tác giả kể tên nhiều trò cờ bạc, trong đó có ba que:

'Lạt nước ốc trò chơi vô vị : tam cúc, đố mười, đấu lình, bẩy kiệu, thấy đâu là vẻ thanh tao;
'Ngang càng cua lối ở bất bình : xa quay, chẵn lẻ, dồi mỏ, ba que, hết thẩy những tuồng thô suất.
(Phong Châu, Nguyễn Văn Phú, Phú Việt Nam cổ và kim, Văn Hóa, 1960, tr. 215).

Thời Tự Đức, Trần Tấn (tức Cố Bang) nổi lên chống Pháp. Ông bị ốm và chết năm 1874. Có người làm bài Vè Cố Bang đánh Tây :
(...) Lính Tây, triều mang súng,
Kèn thổi ' toét tò loe ',
Dưới cơn (cây) cờ ba que,
Quan Hồ Oai cưỡi ngựa (...)
(Thơ văn yêu nước nửa sau thế kỉ 19, Văn Học, 1970, tr. 406).

Lá cờ tam tài (ba màu xanh, trắng, đỏ) của Pháp bị gọi là cờ ba que.

Ít lâu sau xỏ lá mới xuất hiện. Đại Nam quốc âm tự vị của Huỳnh Tịnh Của (1895) đưa ra một trò chơi :

- Xỏ lá là cuộc chơi gian lận, cuộc gạt gẫm. Một người lấy giấy, lá dài xấp lại cùng vấn tròn, đố người khác lấy chiếc đũa cắm vào giữa khoanh tròn, như chiếc đũa không mắc trong cuốn giấy thì phải thua tiền (nếu mắc thì ăn tiền). Quân xỏ lá là quân điếm đàng, lận mạt.

Xỏ lá gian lận, gạt gẫm ở chỗ nào ? Trò chơi như vậy mà đã bị xem là điếm đàng, lận mạt rồi à ? Chết ! Chết ! Nếu vậy thì Đầu hồ của vua quan là... điếm đàng hạng sang hay sao ?

Tự điển Génibrel (1898) gọi thằng xỏ lá là thằng mưu mẹo, lừa dối.

Tương truyền năm 1906, Nguyễn Khuyến bị loà mắt, bị Chu Mạnh Trinh chơi xỏ, tặng cho một chậu hoa trà, thứ hoa có sắc nhưng không có hương. Nguyễn Khuyến ' Tạ lại người cho hoa trà ' bằng bài thơ ' Sơn trà ' trong đó có câu :

Tầm thường tế vũ kinh xuyên diệp
Tiêu sắt thần phong oán lạc dà
(Mưa nhỏ những kinh phường xỏ lá
Gió to luống sợ lúc rơi dà).

Hai câu thơ ý nói : Những trận gió to làm cho đài hoa rụng, ai cũng có thể biết được ; còn những hạt mưa nhỏ làm cho lá thủng, ít ai có thể trông thấy được, nên lại nguy hiểm hơn. (Thơ văn Nguyễn Khuyến, Văn Học, 1971, trang 138 và 408).

Sở Khanh, Bạc Hạnh bị Tản Đà vạch mặt:

Bộ xỏ lá trông đà lộn ruột,
Sức thơ đào nghĩ lại non gan.

Năm 1914, Phan Kế Bính biên soạn Việt Nam phong tục. Trong chương bàn về tính tình người Việt, ông chia đàn bà và đàn ông nước ta thành các hạng người: hiền phụ, lệnh phụ, xuẩn phụ và quân tử, thường nhân, tiểu nhân. Tiểu nhân là bọn tính tình gian giảo, phản trắc, (...), ăn trộm ăn cướp, xỏ lá ba que, đàng điếm, hoang toàng v.v.

Phan Kế Bính khai sinh thành ngữ Xỏ lá ba que, mở đường cho văn học sau này.

' Trời đất ôi ! Ngờ đâu con người thế, mà xỏ lá ba que !...” (Phạm Duy Tốn, Con người Sở Khanh, Nam Phong, 1919).

*

Ngày nay, thành ngữ ' Xỏ lá ba que ' hay ' Ba que xỏ lá ' thường được dùng để chỉ chung bọn vô lại chuyên đi lừa người khác để kiếm lời (Nguyễn Lân), bọn xảo trá, đểu giả (Hoàng Phê), tụi gian lận (tricheurs), bất lương (malhonnêtes) (Gustave Hue), v.v...

Nguyễn Lân đi xa hơn, giải thích chi tiết :

- Ba que xỏ lá là một trò chơi ăn tiền trong đó kẻ chủ trò nắm trong tay một cái lá có xỏ một cái que, đồng thời chìa ra hai que khác. Ai rút được que xỏ lá là được cuộc, còn rút que không lá thì phải trả tiền. Nhưng kẻ chủ trò vẫn mưu mẹo khiến người chơi bao giờ cũng thua. Vì thế người ta gọi nó là thằng ba que xỏ lá, hoặc thằng ba que, hoặc thằng xỏ lá. (Nguyễn Lân, Từ điển thành ngữ và tục ngữ Việt Nam, Văn Hoá, 1989).

Tuy nhiên, trò chơi của Nguyễn Lân không đơn giản, không phải ai cũng hiểu được cách chơi. Nhà cái nắm trong tay một cái que xỏ vào lá, và hai cái que không. Nhà cái chìa 3 đầu que ra cho người chơi rút. Nếu chỉ có vậy thì mưu mẹo bằng cách nào ? Nhà cái có tài thánh cũng không thể vừa nắm tay vừa tráo được cái que xỏ lá trước mặt người chơi. Thế mà người chơi bao giờ cũng thua thì... ma quái thật !

Không biết Phan Kế Bính, tác giả của Xỏ lá ba que, có biết trò chơi này không ?

Việt Nam tự điển của Hội Khai Trí Tiến Đức (1931) định nghĩa:

- Ba que là một cuộc đánh tiền bằng ba cái que của bọn keo hèn bày ra đánh ở đường ở chợ. Nghĩa bóng chỉ những người dối dá điên đảo.

- Xỏ lá là trò làm ra để lừa người ta mà kiếm tiền. Thường nói tắt là ' xỏ ' để trỏ người gian giảo lừa gạt, bợm bãi.

Ba que và Xỏ lá dối dá, lừa gạt bằng cách nào ? Không biết.

Gốc gác hai thằng ba que và xỏ lá sao mà mù mờ thế. Hôm nay được ngày trời tạnh mây quang, mời bạn đi tìm cho ra hai thằng này.

Ba que

Génibrel(1898), Gustave Hue (1937) nói trống không đánh ba que hay ba ngoe là jeu de baguettes (trò chơi bằng que).

Trò chơi bằng que của ta thì có đánh khăng và đánh chuyền của trẻ con. Cả hai trò chơi đều không phải là' ba que '.

Người lớn có trò chơi dùng ba cái que. Đó là trò Chạy que của hội làng. Người ta dùng ba chiếc que xếp thành hình chữ H. Người tham dự trò chơi cầm hai chiếc que đặt song song của chữ H, cùng chạy đến đích. Ai đến trước mà chiếc que nằm ngang không rơi là thắng cuộc.

Chạy que vui nhộn. Người chơi phải nhanh chân, khéo tay. Người giật giải hoàn toàn không gạt gẫm, lừa dối gì ai. Giở trò ' ba que ' ở sân đình thì trời đánh thánh vật cho chết không kịp ngáp. Chạy que chắc chắn không dính dáng gì với Ba que.

Pierre Huard, Maurice Durand (Connaissance du Vietnam, EFEO, 1954, tr. 248) cho biết Ba que giống Courte paille (que ngắn) của Pháp.

Courte paille là trò chơi rút thăm. Lấy một bó que có số que bằng số người chơi. Bẻ một que cho ngắn hơn các que khác. Người chủ trò trộn lẫn các que, nắm một đầu bó que, chìa đầu kia ra cho mọi người rút thăm. Ai rút trúng cái que ngắn là thắng cuộc.

Số que của Courte paille tuỳ thuộc vào số người chơi, không bắt buộc phải là' ba que'. Dù sao thì Courte paille cũng không gian lận, không mang nghĩa xấu.

by Ái Hoa August 30th 2009, 14:44

Ba quan

Năm 1884, bác sĩ Hocquard than phiền về đám bồi người Việt :Ces boys au service des Européens sont, pour la plupart, de petits vauriens sur qui il faut avoir en tout temps l'oeil ouvert. Ils ne couchent pas à la maison, mais en ville, et leur plus grande occupation, une fois leur service fini, est de jouer aux cartes ou au bacouan.(Hầu hết đám bồi của người Âu là bọn chẳng ra gì, cần phải cảnh giác, đề phòng chúng. Bọn chúng không ngủ ở nhà, chỉ ngủ ngoài đường. Mối bận tâm lớn nhất của chúng là chờ hết công việc để rủ nhau chơi bài, hay chơi ba quan). Philippe Papin ghi chú rằng bacouan là ba quan (trois ligatures, ba quan tiền). (Une campagne au Tonkin, Arléa, 1999, tr. 55)

Ba quan (Ba quan tiền) chơi như sau :- Ce jeu populaire consiste à renverser sur une natte, où sont tracées trois cases numérotées sur lesquelles les joueurs ont misé, un bol plein de haricots que l'on compte ensuite quatre par quatre à l'aide d'une baguette ; si, à la fin du décompte, il n'en reste plus un seul, le croupier gagne ; s'il en reste un, deux ou trois, c'est le nombre de haricots restant qui indique la case gagnante (qui rapporte trois fois la mise) (Pierre Huard, Maurice Durand, sđd). (Ba quan là trò cờ bạc bình dân. Chiếu bạc có ba ô để các con bạc đặt tiền. Nhà cái đổ một bát đầy đậu xuống chiếu, rồi dùng một chiếc đũa đếm từng bốn hạt đậu một. Cuối cùng, nếu không còn hạt nào, thì nhà cái được. Nếu còn lại một, hai hay ba hạt thì ô số một, số hai hay số ba được. Tiền được gấp ba lần tiền đặt).

Giải thích như vậy chưa thoả đáng. Bởi vì :

1) Trò chơi không bắt buộc phải đặt một quan tiền để được ăn thành ba quan.

2) Một quan tiền ngày xưa to lắm (Một quan là sáu trăm đồng, Chắt chiu tháng tháng cho chồng đi thi...). Mấy đứa nhỏ làm bồi cho Tây (năm 1884-1886) chắc chắn trong túi không có sẵn một (hay nhiều) quan tiền để đi đánh bạc.

3) Nhà cái đổ bát đậu xuống chiếu, rồi đếm. Như vậy thì kết quả các lần chơi sẽ giống nhau sao? Vô lí. Đúng ra thì nhà cái có một bát đậu để bên cạnh, mỗi lần chơi thì bốc ra một nắm để đếm.

Báo L'Illustration (1884) có một bài phóng sự ngắn về một sòng bạc bakouan (ba quan) tại Bắc kì. Emile Nolly gọi trò cờ bạc của đám lính tập là bacouan (ba quan) (Hiên le maboul, Calmann-Lévy, 1925).

Bộ bưu ảnh của Dieulefils (khoảng đầu thế kỉ 20) có tấm ' Trẻ con chơi bakouan ' (Do-Lam Chi Lan, Chants et jeux traditionnels de l'enfance au Viêt Nam, L'Harmattan, 2002, tr. 305). Tấm ảnh cho thấy ba quan chơi bằng mấy đồng tiền, gần giống như xóc đĩa. Trò chơi không có đậu, không dùng que để đếm. Ba quan của Dieulefils khác ba quan của Huard, Durand và Papin.

Ba quan không phải là ba quan tiền (trois ligatures). Nếu trò chơi có 3 cửa để đặt tiền thì Ba quan nên được hiểu là 3 cửa (quan nghĩa là cửa) chăng ?

Ba quan là trò cờ bạc may rủi. Nhà cái không cần gian lận, cuối cùng vẫn được vì cách chơi có lợi cho nhà cái. Ba quan không phải là ba que. Tuy nhiên : ' Chưa bao giờ ở nước ta, chế độ học tập và khảo thí lại đẻ ra nhiều bọn người vô tài vô hạnh đến thế. Đã dốt nát, chúng lại hay khoe chữ, đề thơ bừa bãi trên tường các đền chùa và Phạm Thái rất khinh ghét chúng '. Lại Ngọc Cang gọi bọn này là bọn sinh đồ ba quan (Lại Ngọc Cang, Sơ kính tân trang, Văn Hoá, 1960, tr. 37).

Ba quan là vô tài vô hạnh, dốt nát, khoe khoang. Ba quan có nghĩa xấu. Tiếc rằng các từ điển của ta không có từ này.

Bakouan của Dieulefils, hay ba quan của Huard, Durand khá cồng kềnh, lích kích (bát, đĩa, đũa, đậu). Mấy bác lính tập của Nolly không thể mang theo trong mình được. Trò cờ bạc bacouan của các bác có thể là trò ba quân.

Ba quân

Người Pháp đưa bộ bài tây (bài ít xì) vào nước ta. Một số trò cờ bạc mới bắt đầu xuất hiện. Đặc biệt là trò Ba quân, có nơi gọi là Ba lá.

Ba lá là một cuộc đánh tiền, lấy ba quân bài tây đảo đi đảo lại, ai đặt tiền vào trúng quân ông lão thì được. Nghĩa bóng chỉ những đứa hèn hạ ( Việt Nam tự điển, Khai Trí Tiến Đức). Ba quân hay Ba lá là Bonneteau của Pháp.

Ba quân hoàn toàn nhờ vào tài tráo bài của nhà cái và tài lừa phỉnh của cò mồi. Ai đã sống tại Sài gòn vào những năm 60 của thế kỉ trước chắc còn nhớ lề đường Lê Lợi, thứ bảy, chủ nhật nhan nhản tụi tráo bài. Ngô Tất Tố cho biết vào khoảng 1930 tại phố Hàng Ngang ngoài Hà Nội có cả đàn bà ngồi tráo bài. Ba quân là cờ gian bạc lận của bọn đầu đường xó chợ. Ba quân hội đủ những tính xấu như gian lận, xảo trá, bất lương, đi lừa người khác để kiếm lời. Nghĩa là... ba quân là ba que.

Người xưa tránh không chửi thằng ba quân vì ba quân là quân đội của triều đình (Tam quân : Trung quân, Tả quân và Hữu quân). Ba quân được nói trại thành ba que. Tương tự như tụ tam nói trại thành tổ tôm, tam kết thành tam cúc...

Nói tóm lại, thằng Ba que có gốc gác là trò cờ bạc Ba quân (bonneteau) của Pháp.

Lá cờ tam tài (ba màu xanh, trắng, đỏ) của Pháp bị gọi là cờ ba que. Cờ của bọn gian lận, tráo trở. Dùng trò cờ bạc của Pháp để chửi Pháp. Chơi chữ khá tế nhị.(Bacouan của Hocquard có phải là Ba quân không?).

Xỏ lá

Nguyễn Khuyến muốn ' Tạ lại người cho hoa trà ' bằng câu chửi phường xỏ lá. Có lẽ vì vậy mà trong bài ' Sơn trà ' ông phải gò ép cho những hạt mưa nhỏ xuyên diệp. Mưa nhỏ làm sao đâm thủng (xuyên) được lá cây (diệp) ? Xét về nghĩa thì xuyên diệp không xấu xa, đểu cáng như phường xỏ lá của tiếng Việt. Hai bài thơ của Nguyễn Khuyến không giúp chúng ta tìm hiểu được thằng xỏ lá.

Vào khoảng năm 1945, Huỳnh Thúc Kháng viết về Cuộc khởi nghĩa Duy Tân (1916), có đoạn :

- Thế mà trừ một số ít - rất ít - đã hấp thụ học thuyết mới, xem cái ngôi ' bù nhìn ' đó không có giá trị gì (...).

Thường xuyên xưa nay mối lợi khiến cho người ta mờ trí khôn (lợi linh trí hôn), bọn thực dân Pháp mà các tay chính trị ' xỏ lá ' tự phụ là cao xảo cũng không khỏi vấp phải chỗ lầm to, ấy là tấn kịch ' Đày vua cha Thành Thái mà lập con là vua Duy Tân lên thay '(...). (Vương Đình Quang, Thơ văn Huỳnh Thúc Kháng, Văn Học, 1965, trang 173).

Huỳnh Thúc Kháng dùng kí hiệu ' nháy nháy ' để nhấn mạnh hai từ bù nhìn và xỏ lá. Bù nhìn là tiếng Pháp épouvantail được Việt hoá. Do đó, có thể suy đoán rằng xỏ lá có nhiều khả năng là tiếng Pháp được Việt hoá.

Từ điển Robert và Larousse của Pháp gọi tụi đáng khinh (méprisable), đáng ghê tởm (répugnant) ; bất chính (déloyal), bọn bất lương, gian dối (malhonnête) là salaud (xa lô). Thằng xỏ lá của ta có đủ mọi tính xấu của thằng salaud của Pháp.

Xỏ lá vừa có nghĩa vừa có âm của salaud. Rốt cuộc, thằng salaud sang thuộc địa kiếm chác, bị Việt hoá thành thằng xỏ lá.

Thời trước, mấy ông lính tây, mấy bà me tây, nói tiếng tây... như gió. Thỉnh thoảng lại đem ra khoe ' mẹc (merde), xà lù (salaud), cô xoong (cochon) '. Xà lù là em ruột xỏ lá.

Hoá ra Ba que xỏ lá là hai thằng...' người Việt, gốc Pháp '.

* Nguyễn Dư ,Lyon, 2/2008.

by Bé Na August 30th 2009, 16:02

Hôm nay được đọc một bài thật thú vị do công của AH mang về nhà để mọi người hổng còn " mù mờ " về câu " xỏ lá ba que " nữa

:cheer1: ( đúng ra là :ty: , mà hổng được phép xài, hì..hì ) :flower:

by Nhã Uyên August 30th 2009, 21:48

Bé Na đã viết:Hôm nay được đọc một bài thật thú vị do công của AH mang về nhà để mọi người hổng còn " mù mờ " về câu " xỏ lá ba que " nữa

:cheer1: ( đúng ra là :ty: , mà hổng được phép xài, hì..hì ) :flower:

Cừ hì.. hì là mát ruột người ta người " làm ơn " rồi hén chị bé Na :tim:

by Bé Na August 31st 2009, 11:32

Nhã Uyên đã viết:
Bé Na đã viết:Hôm nay được đọc một bài thật thú vị do công của AH mang về nhà để mọi người hổng còn " mù mờ " về câu " xỏ lá ba que " nữa

:cheer1: ( đúng ra là :ty: , mà hổng được phép xài, hì..hì ) :flower:

Cừ hì.. hì là mát ruột người ta người " làm ơn " rồi hén chị bé Na :tim:

BN phải mua sẵn chục thùng bia để chờ :cheer1: mí anh AH

:flower: :tim:

by Bé Na August 31st 2009, 11:56

Khói sương - Page 3 Girl-and-rain-dark-1

Người Đừng Về Góc Phố Của Ngày Xưa

người đừng về góc phố ấy tìm em
bởi vì em đã không cò tồn tại
những kỷ niệm xưa…
… một thời dấu ái
đã chôn vào vùng ký ức lãng quên…

người đừng về góc phố cũ thân quen
tìm chút hương yêu…
… bên hàng me xanh lá
(gió mùa thu thổi buồn qua xứ lạ
sẽ thấy hồn mình chết cả ước mơ)…

người đừng về tìm lại những câu thơ
thơ đã nát…
… như hồn em đã nát
bàn chân ai qua…
… dẫm lên phím nhạc
để cung buồn tan tác giữa đêm mưa

người đừng về góc phố của ngày xưa
để nghe trống vắng gọi mùa nhung nhớ
để nghe thương đau tràn trong hơi thở
để nghe hồn…
… vụn vỡ một lần đi.

Bé Yêu

Mai tôi về

Mai tôi về góc phố của ngày xưa
Khu vườn nhỏ buồn hiu xơ xác lá
Như đi ngang một nơi nào xa lạ
Không còn em với dấu tích thiên thần

Mai tôi về, dù một chút bâng khuâng
Cũng đủ để tim rung lên thổn thức
Giai điệu tình yêu chôn vùi đáy vực
Mây tím ngang trời xám ngắt tương tư

Câu thơ vụn vỡ, nốt nhạc tạ từ
(như báo trước sẽ có ngày ly biệt?)
Em tôi ơi...dòng sông luôn chảy xiết
Về nơi nào ta chỉ có tin yêu...

Mai tôi về..nơi đó..ít nhiều
Nghe trống vắng mưa rơi nhòa góc phố
Trong âm thầm miên man từng giọt nhỏ..
Có những điều..không biết tỏ cùng ai....

BN

by Bé Na August 31st 2009, 12:15

Khói sương - Page 3 20734266_images1396124_Me

Nhớ mẹ

Tôi chưa nói với mẹ một lời nào
Kể từ khi bước chân xa mái ấm
Ánh mắt u hoài, nhìn tôi sâu thẳm
Con chim non đã tập tễnh để bay..

Sóng đời dạt xô…mưa gió lắt lay
Hồn câm nín trong những đêm buốt giá
Chưa thổ lộ cùng ai điều gì cả
Cuốn mình vào trong vỏ ốc lặng câm

Mẹ của tôi…chắc chiụ đựng âm thầm
Bao khổ nhọc lúc tôi còn niên thiếu
Mà giờ đây…hình như tôi đã hiểu
Cũng nuốt vào lòng giọt lệ miên man

Mẹ của tôi..chắc cũng lắm trái ngang
Cũng ray rứt trong cuộc đời lầm lũi…
Mẹ đã cất bước đi trong tăm tối
Nhan sắc phai tàn son nhạt bờ môi

Chờ một bờ vai, một chỗ dựa cho đời
Nhưng có phải ..sau cơn mưa..trời giông bão ?
Chiều nay mưa rơi..hạt mưa ảo não
Nơi quê xa..mẹ vẫn đợi con về

Chắc mẹ yếu lắm rồi…
mỏi gánh lê thê…
Tôi cúi mặt xin một lời tạ tội

BN

by Sa September 1st 2009, 04:39

:ty: Thơ hay lắm chị bé Na hoa

by Sponsored content